หน่วยที่1 เครื่องทำจังหวะและทำนองเพลง
คำชี้แจง
นักเรียนศึกษา เรื่อง จังหวะเพลงและทำนองเพลงได้จากเครื่องมือสื่อสารของนักเรียน หรือ ศึกษาจาก youtube และเนื้อหาจากที่ครูนำมาเสนอให้นักเรียนได้ศึกษา
วัตถุประสงค์
1. นักเรียนรู้จัก จังหวะ,ทำนอง ของเพลง
2. นักเรียนเข้าใจวิธีการเล่น การทำจังหวะและทำนองเพลงให้เกิดเสียง
3. นักเรียนสามารถบอกได้ว่าอะไรคือจังหวะเพลงและอะไรคือทำนองของเพลง
1. เครื่องทำจังหวะ
https://youtu.be/FqNRSFs0dyM2.เครื่องดนตรีทำทำนองเพลง
https://youtu.be/A1K9DzD6-nE
’
’
จังหวะ หมายถึง การจัดเรียงของเสียงซึ่งมีความสั้นยาวต่างกัน จังหวะจึงนับว่าเป็นสิ่งสำคัญในการเล่นดนตรีและร้องเพลง จังหวะที่ได้ยินในเพลงมีทั้งจังหวะช้าและจังหวะเร็ว จังหวะที่แตกต่างกันจะให้ความรู้สึกที่ต่างกันออกไป
อัตราจังหวะ คือ ความเร็ว-ช้า ของจังหวะและอัตราจังหวะของเพลงไทยเดิมแบ่งออกเป็น 3 ชนิดดังนี้
1. อัตราจังหวะ 3 ชั้น คือ อัตราจังหวะที่มีจังหวะช้า
2. อัตราจังหวะ 2 ชั้น คือ อัตราจังหวะที่มีความเร็วเพิ่มขึ้นจากอัตราจังหวะ 3 ชั้น ดังนั้นอัตราจังหวะ2 ชั้น จึงมีจังหวะปานกลางหรือช้าปานกลาง
3. อัตราจังหวะชั้นเดียว คือ อัตราจังหวะที่มีความเร็วเพิ่มขึ้นจากอัตราจังหวะ 2 ชั้น อัตราจังหวะชั้นเดียวจึงมีจังหวะเร็ว
ทำนอง หมายถึง ระดับเสียงสูง ต่ำ สั้น ยาว ที่สลับซับซ้อนสอดคล้องกันไปอย่ามีระบบระเบียบตามหลักการประพันธ์เพลงและเป็นท่วงทำนองที่ไพเราะน่าฟัง
ประโยคเพลง คือ แนวทำนองที่ดำเนินไปถึงจุดพัก ซึ่งประกอบด้วยวลีย่อยของทำนองที่สามารถแบ่งวรรคตอนได้ บทเพลงจากและหลายๆท่อนรวมเป็นบทเพลงจากพยางค์หลายๆพยางค์รวมเป็นวรรค วรรคหลายๆวรรครวมเป็นประโยคเพลง หลายๆประโยคเพลงรวมเป็นท่อน
เมื่อนักเรียนเข้าใจเนื้อหาของเรื่อง จังหวะ ทำนองเพลงดีแล้วให้นักเรียนทำแบบทดสอบท้ายหน่วยเพื่อความเข้าใจยิ่งขึ้น